Dag van de Klimaatvriendelijke Stad

Afgelopen vrijdag vond op het Provinciehuis de Dag van de Klimaatvriendelijke Stad plaats. Centraal stond de vraag wat nodig is om de steden en dorpen in onze provincie droog en koel te houden. Door  klimaatveranderingen zijn met name onze sterk versteende steden kwetsbaar. Groepen als ouderen, chronisch zieken en kleine kinderen kunnen lijden onder de extreme temperaturen en het soms sterk verouderde rioleringsstelsel is vaak niet opgewassen tegen hevige buien en extreme hagel.

De dag begon met een fietssafari door Den Haag. Een breed gezelschap bestaande uit onder andere Tweede Kamerlid Henk Leenders, raadslid Lobke Zandstra, statenlid Anne Koning bezocht onder aanvoering van de bevlogen en betrokken ambtenaren Arthur Hagen en Olle Mennema langs initiatieven die Den Haag droog en koel houden. De fietssafari fietste van het groene Benoordenhout via het centrum en het BijnaBinnenhof (het BijnaBinnenhof) naar de Schilderswijk.

Zichtbaar werd hoe met simpele groene ingrepen als het plaatsen van struiken en boompjes niet alleen (regen) water meer ruimte krijgt (en dus de riolering wordt ontlast), maar ook leven wordt gebracht in een sterk versteende omgeving. Met een paar bankjes erbij maakt een groene omgeving de stad leefbaar en worden mensen uitgenodigd elkaar te ontmoeten in de openbare ruimte. Groen onderhouden blijkt bovendien vaak minder te kosten dan het onderhoud van steen.

In het sterk versteende centrum en de Schilderwijk, verrasten de prachtig aangelegde buurttuinen (helaas, maar ook begrijpelijk soms van tijdelijke aard) en de kracht van kinderboerderijen, groene oases waar ontmoetingen tussen verschillende leeftijds- en bevolkingsgroepen aan de orde van de dag zijn. Tweede Kamerlid Henk Leenders: ‘Ondanks deze mooie groene initiatieven, is het verschil tussen het groene Benoordenhout en het sterk versteende centrum en de Schilderswijk zorgelijk. Hoe meer groen en water in de woonomgeving, hoe gezonder mensen zich voelen en hoe ouder ze worden. Groen maakt gezond en moet dus eerlijk verdeeld zijn over de stad’.

Na de fietssafari toog het gezelschap naar het Provinciehuis en sprak daar met meer dan 30 partijgenoten (waaronder een groot aantal waterschappers) en deskundigen over de klimaatvriendelijke stad. De discussie werd afgetrapt met een inspirerend betoog door Dirk Peijpe van De Urbanisten over hoe het klimaatvriendelijk maken van de stad hand in hand kan gaan met investeren in een aantrekkelijke stad. De Urbanisten ontwierpen in de deltastad Rotterdam een plein dat functioneert als een speelplaats en theater, maar ook een plein is dat water tijdelijk opvangt en dus het rioleringsstelsel ontlast. ‘Een 100% lokaal wateropvangsysteem’ is mogelijk en zou volgens Peijpe de ambitie van bestuurders kunnen zijn. ‘Als riool aan vervanging toe is, zie dat niet als een geïsoleerde opgave, maar grijp die kans om de stad en klimaatvriendelijk te maken en aantrekkelijker om in te leven’.

Tijdens de geanimeerde discussie, kwam boven tafel dat investeren in een klimaatvriendelijke stad niet kan zonder medewerking  van private partijen als corporaties en bedrijven. Zij zijn voor meer dan 70% eigenaar van de gronden en gebouwen. Met name de beperkte ruimte die corporaties hebben om te investeren in de openbare ruimte, werd als knelpunt genoemd. Henk Leenders zegde toe dit mee te nemen naar de Tweede Kamer. Een ander punt dat aangedragen werd was dat de kosten voor een groene klimaatvriendelijke stad vaak op een andere beleidsterrein liggen dan de maatschappelijke opbrengsten (bijvoorbeeld gezondere inwoners). Dit maakt het soms lastig om handen bestuurlijk op een buik te krijgen.

Andere discussiepunten die de revue passeerden:

• Stevigere koppeling van recreatie en wateropvang
• Waterschappen in kleinere gemeenten voortouw nemen in discussie (voorbeeld gemeente Tiel waar waterschap samen met gemeente, woningbouwcorporaties en inwoners aan slag is gegaan met thema ‘de klimaatvriendelijke stad’)
• In november komt RLI met een advies over Landschap en Inrichting
• Groene thema’s meenemen in aanbestedingen
• Nadenken hoe we een lokale/provinciale vertaling kunnen maken van pamflet ‘Groen en Water in de stad’ van Leenders en Jacobi
• Dubbeldoelstelling opnemen in beleid; de opgave niet vanuit 1 discipline willen benaderen
• Extra geld nodig en regie
• De Straadkrant http://www.stowa.nl/Upload/Publicaties2016/straaDkrant_2016_lowres.pdf

Woordvoerder Anne Koning: ‘Wij kijken geïnspireerd terug op de Dag van de Klimaatvriendelijke Stad. Het was leerzaam en belangrijk om te zien dat het thema op alle bestuurslagen speelt. Ik denk dat we samen met onze collega’s in de gemeenten, waterschappen en de Tweede Kamer een mooie stap hebben gezet in het hoger op de agenda zetten van dit belangrijke thema. Wordt vervolgd!’