De toekomst in het vizier

30 juni 2017

De PvdA Zuid-Holland is meteen na de verkiezingscatastrofe op 15 maart aan de slag gegaan om de achterban te raadplegen over een andere koers. Er zijn goedbezochte en levendige bijeenkomsten gehouden op 1 april en 10 juni, die veel ideeën hebben opgeleverd voor de vernieuwing van de partij. Er is natuurlijk ook veel gezegd over de oorzaken van de enorme nederlaag en dat willen we graag met de lezers van deze nieuwsbrief delen.

Analyse nederlaagfactoren

In de discussies zijn met name de onderstaande factoren genoemd als een verklaring voor de nederlaag. Daarbij was natuurlijk de belangrijkste vraag waarom er geen waardering was voor de rol van de PvdA die na een crisis het land er mede weer bovenop gebracht heeft en daarbij duidelijk het landsbelang vooropstelde. Maar ook:

  • De leden zijn niet meegenomen in de keuzes van de top in Den Haag en Amsterdam.
  • Het beleid straalde te veel hoofd en te weinig hart uit.
  • Vaak was onduidelijk waar de PvdA voor staat en dat ging ten koste van de ideologische herkenbaarheid.
  • De PvdA heeft moeite met het zich positioneren nu de volkspartijen onder druk zijn gekomen en one issue partijen zich meer en meer manifesteren.
  • De PvdA is intern niet goed bezig . Er wordt al decennia op dezelfde manier vergaderd. We zijn een zaaltjes partij geworden. Veel van onze bestuurders opereren regentesk . Jongeren blijven weg.
  • De sfeer in de partij is vaak zurig. Er mag best wat meer gelachen worden.

Wij hebben deze inbreng landelijk verspreid en doorgespeeld aan Paul Depla die op 20 juni zijn analyse van de staat van de partij en aanbevelingen voor hoe nu verder, presenteerde. Daartoe was hij door het partijbestuur uitgenodigd. In oktober is er een speciaal PvdA congres waar zijn rapport – ‘Op de Toekomst’ – besproken gaat worden.

Hoofdlijnen rapport Depla

Paul Depla kiest als duidelijke hoofdlijn dat dat de PvdA zich de komende jaren moet ombouwen naar een brede progressieve volkspartij die naast en met de mensen opkomt voor ieders bestaanszekerheid. De partij moet zich ‘volledig focussen’ op de thema’s werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving. Een niet geringe uitdaging !!!

Bij zijn analyse heeft hanteert hij een interessant nieuw begrip, nl.de ‘netflixisering’ van de maatschappij. De samenleving valt uiteen in kleine groepjes die in hun eigen informatiebubbels leven, met elk hun eigen politieke partij. Dit raakt een natuurlijk aan de vraag of er nog toekomst is voor grote volkspartijen. De PvdA heeft altijd gestaan voor verbinding tussen de verschillende bevolkingsgroepen om zo maatschappelijke ontwikkelingen aan te pakken die voor al die groepen van belang zijn.

Een interessante aanbeveling is dat wij ons moeten bevrijden van het beeld van een klassieke bestuurderspartij. Juist de concentratie van de top op het aanpakken van de crisis en dus van bestuurlijke maatregelen, is één van de oorzaken van de nederlaag. De top weet haar compromissen met moeite uit te leggen aan de achterban en is teveel binnen neoliberale kaders blijven steken ten koste van een meer menselijk gezicht; leden staren zich blind op het beleid in plaats van een waarde gedreven toekomstagenda te hebben en de samenleving daarvoor warm te maken..

Depla beveelt aan de partij anders te organiseren: minder gefixeerd op ledendemocratie en meer als een beweging rond inhoudelijke vraagstukken met daarop gerichte themanetwerken. Zo kan de PvdA invloed herwinnen in het maatschappelijk debat en samenwerken met de nieuwe maatschappelijke bewegingen. Daarbij hoort een ander profiel van onze politici: meer naast dan tegenover de mensen. Minder een partij van het antwoord en meer van de vraag. En een partij van denkers én doeners.

En zijn hartenkreet dat de partij vrolijker en gezelligger moet worden, steunen we van harte. Laten we dit de komende maanden en jaren, waarin de PvdA zichzelf hervindt, proberen in de praktijk te brengen.

Peter Kiela

Jan Marinus Wiersma